Uyandırılan Tarih  Kahramanmaraş Tarihi Demirciler Çarşısı

Geçmişten bu güne kadar gelen demircilik önemli geçim kaynağı haline gelmiş ve şehrin sembollerinden olmuştur.


Uyandırılan Tarih  Kahramanmaraş Tarihi Demirciler Çarşısı

Kahramanmaraş Fatih Anadolu lisesi 10/E sınıfı öğrencileri : Edanur Öz , Şükran Beyza Yoğun, Büşra Çardaklı, Derya Korkmaz, Kübranur Bekçi ve Mustafa Fevzi Karakız’ın tarihi demirciler çarşısı restorasyonu ile ilgili araştırması ve restorasyonun sonuçları aşağıda verilmiştir.

Geçmişten bu güne kadar gelen demircilik Kahramanmaraş’ın önemli geçim kaynağı haline gelmiş ve şehrin sembollerinden olmuştur. Demirciliğin merkezi olan demirciler çarşısı Suk-i Maraş’ın güneyinden başlayıp doğuya doğru 270 m uzunluğundadır.

Demirciler çarşısının üzerinde herhangi bir inşa ve onarım kitabesi yoktur. Bundan dolayı çarşının hangi tarihte inşa edildiği belli değildir. Ancak dükkânlarda kullanılan malzemeye göre Dulkadiroğlu Beyliği döneminde yani 16.yüzyıl başlarında inşa edildiği ve son şeklini 16.yüzyılın sonlarında yani Osmanlı İmparatorluğu döneminde aldığı düşünülmektedir.

Çarşıda 91 adet dükkân, 2 çeşme, 1 cami,1 hamam ve yeni açılan müzeler bulunmaktadır. Çarşıda demirci, marangoz, kasap, fırın, PTT, market, manav, çaycı, lokanta, börekçi, antikacı ve el sanatları adında bir çok dükkân vardır. Çarşının restorasyonu 10.09.2016 tarihinde başlamıştır. Dönemin belediye başkanı Mehmet Fatih Erkoç restorasyon ile ilgili şu ifadeleri kullanmıştır: “Kadim medeniyetimizin mirasına sahip çıkıyoruz. İş yerleri, çatılar yeniden yapılıyor. Çarşının tamamında kanalizasyon, su, elektrik, internet alt yapısı yeniden düzenlendi.”

Restorasyonların amacı kültürel varlıkları korumak ve binaların önemli özelliklerini ön plana çıkarmaktır. 

Şehrimizde bulunan demirciler çarşısı da bu amaçla restore edilmiştir. Yapılan restorasyon sonucun da esnaf ve müşteriler genel olarak memnun. Peki bu restorasyonun sonucunda ne oldu? Ya da memnun olmayanlar neden memnun değiller? Gibi soruların cevabını vereceğiz. 

Olumlu yönleri temizlik artmıştır. Güzel bir görüntü ortaya çıkmış ve bir çok yeni ve farklı tarzda dükkanlar açılmıştır. Örneğin giyim, lokanta, mobilya… Üzerine açılan dükkanlar. 

Yeni açılan lokantalar örneğin saray altı börekçisi genç nüfusun uğrak yeri olmuştur. Bu dükkan ve mağazalar çarşının misyonunu ve çehresini değiştirmişlerdir. 

Olumsuzluklardan bahseder isek. Restorasyon yapılırken dükkânlar 9 ay kadar bir süre içinde kapalı kalmış ve bu yüzden ekonomik gerileme olmuştur. Müşteri artışı olmamış. Turistlerin dikkatini çekmemiştir. Restorasyon sırasından esnafların iddiasıyla yol daralmış ve bunun sonucunda trafik sıkışıklığı oluşmuştur. Trafikten şikâyet eden esnaf sıkışıklığın park edilen araçlardan kaynaklandığı söylüyor ki birçok kişi aracını demirciler çarşısına park edip alışveriş yapmaya gidiyorlar. Bu araçlar trafik sıkışıklığına yol açtığı gibi görüntüyü de bozuyor. Bir başka sorun da restorasyonda ağaçların kesilmesi. Ağaçların kesilmesiyle yazları eskiye göre daha sıcak geçtiğini söylüyorlar. Ve kandırmak amaçlı çiçek koyduklarını onların da kuruyunca kaldırıldıklarını söylüyorlar. Dükkânların çoğu özellikle de kira olanların içlerine dokunulmamış ve dış cepheyle karşılaştırıldıklarında zıt bir görüntü ortaya çıkmıştır. Bunun yanında dükkân içlerinin pisliği de iç kısımların yenilenmemesinden kaynaklanıyor. Ayrıca içleri yenilenmese de restorasyon sonrası kira fiyatları da yükselmiştir.

 Çarşı da her ne kadar restorasyon yapılsa da turistlerin çok fazla gelmediğini söyledik. Başta da söylediğimiz gibi restorasyonun amacı tarihi dokuları koruyarak onları yenilemektir çarşı da her ne kadar tarihi dokular korunmuş gibi gözükse de cami ve hamam dışında pek de tarihi eser yoktur. Bu sebeple eskiye özenilmiş yeni bir mekân gibi gözükmektedir. Bir diğer şikâyet ise belediyenin bir daha çarşıyla ilgilenmemesi ve bir giriş ya da kapı yapmamasıdır. Çarşı esnaflarının talebi çarşının trafiğe kapatılması, ortaya masalar atılması, antikacı abinin gramofon çalması, üst kısmın sarmaşıklar  ile kaplanması insanların çarşıda bulunan lokantalardan yemek yiyerek eskiyi anması hafta sonları insanların burayı gelerek hoş vakit geçirmesidir.

Haber foto:Edanur Öz