YILLAR ÖNCESİNDEN SAVUNDUĞUM BİR GÖRÜŞ, ANAYASA’DA YER ALDI, ELHAMDÜLİLLAH.

Ülkemizde son bir iki aydır gündemin ana konusu Anayasa Değişikliğiyle ilgili TBMM’de görüşülen tasarı üzerinedir. Bilindiği üzere Anayasanın 18 maddesi değişiyor. Bu değiştirilen maddeler içerisinde “yargı bağımsızlığını” düzenleyen 138. madde de var. Ve bu maddeye “yargı bağımsızlığı” yanına bir de “yargı tarafsızlığı” eklenmektedir. Buna göre, yargının sırf bağımsızlığı değil, tarafsızlığı da asıl olacaktır.

İşte benim de savunduğum ve üzerinde düşündüğüm ve hatta köşe yazısı yazdığım husus aynen böyledir. Ben yargının bağımsızlığından önce tarafsız olması gerektiğini savundum her daim.

İşte bu savunduğum bu görüş Anayasa’da da yer aldı, Elhamdülillah.

Benim yargının tarafsızlığı konusunda savunduğum görüşler nelerdir?

Bu sorunun cevabını gelin, 7 Ocak 2014 tarihli köşe yazımdan okuyalım.  Bu köşe yazımın linki de şudur:       “Anayasa’nın 138. maddesi “yargı bağımsızlığını” düzenler ve Anayasal Güvence altına alır. Bu madde hükmünü kısaca hatırlamak gerekirse buraya yazalım: “Hâkimler, görevlerinde bağımsızdırlar. Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanî kanaatlerine göre hüküm verirler. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez; genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.”

     Bu madde “yargı bağımsızlığını” düzenliyor. Güzel. Hiçbir itirazımız olamaz. Bu satırların yazarı yargı bağımsızlığına sonuna kadar taraftardır ve yargının bağımsızlığının yanındadır.

     Yargı bağımsızlığı tamam da, yargı tarafsızlığı ne olacak?

     Anayasa’nın tamamına baktım. Yargının bağımsızlığına ilişkin onlarca hüküm var da, “yargının tarafsızlığına” ilişkin bir hüküm göremedim.

     Anayasa’da tarafsızlık konusunda hüküm var. O da Cumhurbaşkanının tarafsızlığı üzerinedir. Cumhurbaşkanı tarafsız olmalıdır. Tamam, yargı da tarafsız olmalıdır.

     Şimdi bu sözlerime karşılık “yargı mensupları, hukuk içerisinde, kanuna, hukuka ve vicdani kanaatlerine göre karar veriyor. Bu tarafsızlık manasına gelir” diyebilirsiniz. Buna rağmen, “yargının tarafsızlığı” ayrı bir kavram olarak Anayasa’da yer bulmalıdır diye düşünmekteyim.

      Bu görüşüm ve düşüncem üzerine herkes istediği kadar düşünsün. Benim düşüncemin özü şudur: “Yargı bağımsızlığına evet, ancak, ondan daha önce ya da onunla birlikte yargı tarafsızlığına evet” diyorum. Yargı bağımsız olmuş, hiçbir yerden emir almıyor, hiçbir yere bağlı değil. Tamam bunlar güzel de, “yargı mensupları, tarafsız değillerse, kanunları tarafsız yorumlamıyorlarsa ne olacak?”

      Kısacası şunu söylemek istiyorum: “Vatandaşın yargıdan istediği, tarafsız ve adil karar vermesidir. Kime bağlı olduğu, kimden emir alıp almadığı o kadar da önemli değil. Bir vatandaş olarak ben yargının kararlarına bakarım. Kararlar hakkaniyete uygun mu? Kararlar hakkaniyete uygun değilse, yargının bağımsız olması çok da önem taşımaz. Yargının nereye bağlı olduğuna bakmam ben. Ben yargıda verilen kararların vicdanları incitip incitmediğine bakarım. Yeter ki, yargıda verilen kararlar, vicdanları incitmesin. Herkes kararı alkışla karşılasın. Önemli olan budur.”

     Elbette, yargı bağımsız olursa, kararları da adil ve tarafsız olur ki, bu da “bal üstüne  kaymaktır.” Buna da her aklı başında insan “eyvallah” der.

      Bu sözlerim sakın şöyle anlaşılmasın: “Yargı tarafsız değil.” Bunu söylemek istemiyorum. Yargı öncelikle elbette kanunlar dahilinde karar veriyor. Tarafsız olmaya çalışıyorlardır. Buna rağmen, tarafsızlığın sağlanmadığı durumlar da yok değil. Ancak, yargı mensupları yargı bağımsızlığı sözkonusu olunca çok hassas oluyorlar da, aynı hassasiyeti yargı tarafsızlığı sözkonusu olunca, göremiyoruz. Yoksa şöyle mi düşünüyorlar: “Yargı tarafsızlığı bizim kendi iç meselemiz. Yargı bağımsızlığı ise dış meselemiz. İç meselemizi kendi içimizde hallederiz. Çok önemli değil” diye mi düşünüyorlar.

     Sözü çok uzattım galiba. Benim bu yazıda özetle söylemek istediğim; “Yargı mensupları yargı bağımsızlığına hassasiyet gösterdiği kadar, tarafsızlığına da hassasiyet göstersinler. Yargı kararları ince elenip sık dokunarak meydana getirilsin. Her türlü kaygıdan uzak olarak yalnızca hakkaniyet içinde karar verilsin, vesselam.”

Not: Evet, yukarıda yazdıklarım bu görüş ve düşünceler bundan 3 yıl öncesine aittir ve bu görüş ve düşünceler 3 yıl sonra Anayasa’da yer bulmuştur, Elhamdülillah.

Ahmet SANDAL