Diyabet, yani şeker hastalığı, ismi kadar tatlı olmayan kronik bir sağlık sorunu. Pankreasın insülin üreten hücrelerinde bozulma olması sonucu ortaya çıkan diyabet, kalp krizi veya inme benzeri akut komplikasyonlardan uzun vadede ortaya çıkabilen körlük, böbrek yetmezliği, nöropati gibi kronik sağlık sorunlarına kadar birçok ciddi hastalığa yol açabiliyor.Dengeli beslenme başta olmak üzere egzersiz ve düzenli ilaç kullanımını da içeren üç adımla diyabetin kontrol altına alınabileceğini belirten Acıbadem Adana Hastanesi’nden Diyetisyen Çisem GündüzGizir “Diyabetin tedavisi sofrada başlıyor” diyerek hangi besinlerin nasıl tüketildiğinin diyabet kontrolündekritik önemde olduğunun altını çiziyor.
DİYABET NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?
Sağlıklı kişilerde yenilen gıdaların bir kısmı, sindirildikten sonra şeker, yani glikoz olarak kana geçiyor ve çeşitli dokular tarafından enerji kaynağı olarak kullanılıyor. Diyabetli kişilerde ise kandaki glikozun(kan şekerinin) düzeyini dengeleyen insülin hormonunun eksikliği veya yeterince salgılanmasına rağmen vücutta kullanılamaması nedeniyle kronik bir metabolizma bozukluğu gelişimi görülüyor.
Diyabet tedavisinin amacı kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabet ve beraberinde gelen çeşitli komplikasyonları önlemek ve geciktirmek. Tedavinin kişiye özel diyet ve dengeli beslenmeyle sofrada başladığına dikkat çeken Diyetisyen Çisem Gündüz Gizir, diyabet hastalarının nasıl beslenmesi gerektiğine dair şu detayları paylaşıyor.
DOĞRU ZAMANDA DOĞRU BESİN!
Beslenme uzmanı tarafından düzenlenmiş kişiye özel bir diyet programı diyabetli kişiler için hayati önemde. Yaş, cinsiyet, varsa kullanılan diğer ilaçlar ve kronik hastalıklargibi kişinin bireysel özellikleri, hastaya uygulanacak diyette farklılık yaratabiliyor. Bu nedenle diyabetli kişilerin yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayacak yeme içme programının mutlaka bir diyetisyen tarafından oluşturulması gerekiyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta şok diyetlerden, kulaktan dolma bilgilerden veya başkasının uyguladığı bir planı uygulamaya kalkmaktan kaçınmak. Tüm bu durumlar fazla kilo alımına ve diyabetin yaratabileceği sorunların ağırlaşmasına neden olabiliyor.
ARA ÖĞÜNLERLE KAN ŞEKERİ DENGENİZİ KORUYUN
Gün içerisinde ana öğünlere ek yapılacak ara öğünlerle kan şekeri seviyesini dengede tutmak mümkün. Öğünler arası sürenin artması ve uzun süren açlıklar kişide hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) yaratabiliyor. Bu nedenle diyabetli kişilerin insülin düzeylerine göre muhakkak ara öğüne başvurması gerekiyor.
DAHA FAZLA POSA TÜKETİN
Posa tüketimi diyabetik bireyler için hem kan şekerini dengelemesi hem dekandaki kolesterol seviyelerini aşağıya çekmesi bakımından oldukça önemli. Daha fazla posa alımı için beyaz undan yapılmış yiyecekler yerine tam buğday unundan yapılmış olanların ve meyve suyu yerine taze meyvenin kendisinin kabuğuyla birlikte tüketilmesi gerekiyor. Ayrıca haftada iki kez kurubaklagiller ve her öğünde düzenli olarak salata yenilmesi öneriliyor.
PİŞİRME TEKNİĞİNE ÖZEN GÖSTERİN
İnsanların hiç aklına gelmese de yemekleri pişirme şeklimiz, onlardan aldığımız vitaminleri ve içeriği etkileyebiliyor. “Mesela patatesi haşlanmış ve soğuk tüketmek kan şekerimizin daha yavaş yükselmesini sağlıyor” diyen Diyetisyen Çisem Gündüz Gizir, özellikle diyabet hastalarının yemek pişirirken kızartma veya kavurma pişirme yöntemlerinden uzak durmasını; haşlama, buğulama veya fırınlama yöntemini tercih etmelerini tavsiye ediyor. Çisem Gündüz Gizir, evde pişen tüm sağlıklı yemeklerin diyabetli bireyler için uygun olduğuna da dikkat çekiyor.
TUZ VE ŞEKERDEN UZAK DURUN
Turşu, şalgam gibi salamura ya da konserve yiyecekler ile salam, sosis, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri yüksek tuz içeriğine sahip yiyecekler kapsamında. Bu yüzden diyabetli bireylerin bu ürünlere de veda etmesi gerekiyor. Ayrıca şekerin kendisi veya şeker içeren yiyecek ve içeceklerin tüketiminden de uzak durulması şart. Şerbetli veya sütlü tatlıların yerini meyvenin kendi şekerinden yararlanılarak yapılan doğal tatlıların alması tavsiye ediliyor. Buna ek olarak, örneğin tam tahıllı ekmek yerine beyaz ekmekte bulunan basit şekerleri de beslenme düzeninden çıkarmak gerekiyor. Bunun yerine tüketilebilecek kompleks karbonhidratlar, diyabet hastalarının kan şekeri seviyesini dengede tutmak için oldukça doğru bir alternatif.
YORUMLAR