Vücudun denge sistemindeki bir sorun nedeniyle ortaya çıkan baş dönmesi olarak tanımlanan vertigo, aslında yaşayanlar için baş dönmesinin çok ötesinde bir durum. Zaman zaman sadece bir kayma hissiyle sınırlı kalabileceği gibi, yatağa düşürüp gündelik işleri dahi yapmayı zorlaştıracak kadar şiddetli olabiliyor.Vertigo’ya genellikle iç kulaktan kaynaklanan problemler olmak üzere pek çok etken yol açabiliyor. Acıbadem Adana Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Feyha Kahya Aydoğan,bu nedenlevertigonun yarattığı şikayetlerin ancak altta yatan nedenin doğru tespit edilip tedavi edilmesiyle giderileceğini söylüyor.
Gün içinde zaman zaman, tansiyon düşmesi, bazı vitamin eksiklikleri, hormonal hastalıklar ya da psikolojik nedenlere bağlı olarak hemen hepimiz baş dönmesi sorunu yaşayabiliyoruz. Ancak, büyük çoğunlukla iç kulak hastalıklarının neden olduğu vertigo denilen gerçek baş dönmesi tablosu bundan çok daha farklı yaşanıyor. Kişi kendisini ya da çevresindeki nesneleri dönüyormuş gibi hissediyor. Genellikle de baş dönmesine bulantı ve kusma da eşlik ediyor. Denge sisteminde rol oynayan organ ve sistemlerden beyincik, omurilik, iç kulak (labirent), gözler, eklem ve kaslarda yaşanabilecek problemler vertigonun kaynağını oluşturuyor. Acıbadem Adana Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Feyha Kahya Aydoğan, bu nedenle vertigonun tek başına hastalıktan ziyade denge sistemindeki sorunlara işaret eden bir belirti olarak kabul edildiğine dikkat çekiyor.
VERTİGONUN NEDENLERİ NELER?
Vertigoya en sık iç kulaktan kaynaklanan sorunlar yol açıyor. Dr. Feyha Kahya Aydoğan bu etkenleri şöyle sıralıyor.
- Üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası iç kulak tutulumu
- İç kulakta dengemizi sağlayan kristallerin fizyolojisinin bozulması
- İç kulaktaki sıvılardaki basınç değişikliği sonucu oluşan meniere hastalığı
- İç kulaktaki denge ile ilgili sinyalleri beyine ulaştıran sinirin iltihaplanmasına bağlı oluşan vestibülernörinit
- Kronik orta kulak iltihaplarının iç kulağa yayılması (labirentit)
- Menenjit veya diğer ateşli hastalıkların iç kulağı etkilemesi
- İç kulakta veya iç kulak sinirindeki tümör kaynaklı hastalıklar
SEBEBE GÖRE BELİRTİLER DEĞİŞİYOR
Baş dönmesi olan hastalarda, belirtiler sebebe göre değişebiliyor. Sorunun kaynağının kulak hastalıkları olması halinde, baş dönmesine kulak çınlaması, işitme azlığı, kulakta basınç hissi, bulantı-kusma, kulak akıntısı ve gözlerde anormal hareketler de eşlik edebiliyor. Nörolojik hastalıklara bağlı baş dönmelerinde, hastada aynı zamanda baş ağrısı, felç, göz hareketlerinde anormallikler de gözlenebiliyor. Bazı vertigo türleri ise ataklar halinde seyredebiliyor. Örneğin; ‘meniere hastalığı’ dediğimiz iç kulak hastalığında vertigo atağının tekrarlanacağını öngörebiliyoruz. Ama bu durum tüm vertigo türleri için geçerli olmuyor.
HASTANIN YAŞADIKLARI TANIYI ŞEKİLLENDİRİYOR
Tanıda en önemli unsur ayrıntılı bir hikâye ve muayene oluyor. Baş dönmesi eğer iç kulaktaki bir hastalığa bağlı ise genellikle kulak muayenesinde bir problem görülmüyor. Sadece orta kulak iltihaplarının iç kulağı etkilemesine bağlı baş dönmesi varsa kulak zarında delik ve orta kulakta iltihaplanma saptanabiliyor. Baş dönmesi gözle görülen bir problem olmadığı için hastadan mümkün olduğunca çok bilgi alınması gerektiğini söyleyen Dr. Feyha Kahya Aydoğan, sözlerine şöyle devam ediyor: “Çoğu hastada işitme ve denge testlerinin yapılması gerekiyor. Bu aşamalar sonrasında tanı konulamayan hastalarda radyolojik değerlendirmeler, hormonal ve metabolik hastalıklara ve alerjiye yönelik testler, nörolojik değerlendirme ve nörofizyolojik incelemeler de gerekebiliyor.
ALTTA YATAN NEDENE GÖRETEDAVİ
Genel değerlendirmeler sonrasında öncelikle altta yatan ciddi bir hastalığın olup olmadığının ortaya konması gerekiyor. Sonrasında da tanıya göre uygun tıbbi ya da cerrahi tedavinin seçilmesi gerektiğini söyleyen Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Feyha Kahya Aydoğan, “Tedavideki başlıca prensip vertigoyu ortaya çıkaran hastalığın lokalizasyonu ve soruna neden olan hastalık durumunun bulunmasıdır. Örneğin en sık görülen vertigo tipi olan ve halk arasında iç kulak kristallerinin yerinden oynaması olarak bilinen'Benignpozisyonelvertigo' hastalığında bir uzman tarafından yapılacak testlerle tanı koyulup sonrasında uygun manevranın yapılması baş dönmesini tedavi ediyor” diye konuşuyor.
BAŞ DÖNMESİ DURUMUNDA ALINACAK ÖNLEMLER
- Özellikle yukarı bakmak gibi aşırı veya hızlı kafa hareketlerinden kaçının
- Dolaşımı bozacak, nikotin, kafein ve tuz gibi ürünlerin kullanımını azaltın
- Baş dönmenize neden olabileceği için aşını stresten uzak durun
- Mümkün olduğunca sinirlenmemeye çalışın, buna neden olacak durum ve ortamlarda bulunmayın
- Alerjiniz olan maddelere maruz kalmamaya çalışın
- Baş dönmeniz olduğunda araba kullanmayın
- Size zarar verecek tehlikeli aletlerden uzak durun
YORUMLAR